Cüzzam hastalığı dünyada insani koşulların sağlanmadığı, açlık ve sefalet içinde yaşayan insanların en fazla etkilendiği, yeterli hijyen koşullarının eksik kaldığı bölgelerde görülür. Cüzzam, insanları kucaklayan, bağrına basan Türkan Saylan hocayla özdeşleşmiş bir hastalıktır. Dünyada ve ülkemizde Ocak ayının son haftası dünyada cüzzam haftası olarak kabul edilir. Aynı zamanda son pazar günü ise dünya cüzzam günü olarak bilinir.
Tıpta Lepra hastalığı olarak bilinen Cüzzam hastalığı tarihin en eski hastalıklarından biridir.
hastalığa sebep olan mikobakterium leprae denilen bir bakteridir. Vücudun
neredeyse tamamını etkisi altına alır. Öncelikle mukoza denilen hassas cilt
yapısı, periferik sinir sistemi, üst solunum yolu ve gözlerin mukoza bölgeleri
cüzzam bakterisinden en fazla etkilenen bölgelerdir. Hastalığın ortaya çıkma
yaşı ve cinsiyeti yoktur. Her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Tedavisi
olmasına rağmen ölümcül sayılabilen hastalıklardandır. Oldukça yavaş ve sinsi
ilerler. Hastalık deri döküntüleri ile başlar, erken teşhis edilmediğinde
sakatlık ve ölümle sonuçlanabilir.
Cüzzam Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Cüzzam hastalığının öncelikle etkilediği bölge cilt ve
beyindir. Bunun dışında periferik sinir sistemi denilen omurilik dışındaki
sinirleri etkiler. Mukoza denilen burnun iç kısmı ve gözler de cüzzam
hastalığından en fazla etkilenen organlardır. En önemli belirtisi uzun süre
geçmeyen cilt yaralarıdır. Aynı zamanda yaralar ile birlikte vücutta şişlikler
oluşur. Sinirleri de olumsuz olarak etkileyen cüzzam hastalığı kol ve bacaklarda hissizlik ve kas güçsüzlüğü
yaratır. Bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık bakterilerle temas eden kişilerde
genellikle üç beş yıl sonra ortaya çıkar. Bazı durumlarda hastalık, bakteri
alındıktan 20 yıl sonra bile ortaya çıktığı olur. Bakterinin alındığı süreyle
semptomların ortaya çıkma süresi oldukça uzundur. Bu zamana inkübasyon süresi
denir. Uzun süre kendini gizleyen ve sinsi ilerleyen hastalık, ne zaman ilk
bakterinin alındığının tespit edilmesini de oldukça zorlaştırır.
Cüzzam Hastalığı ve Türkan Saylan
Hastalık konusunda söylenebilecek en olumsuz neden
hastalığın kaynağının bilinmemesidir. Bakteri insan vücuduna girdikten sonra
belirtiler kişiden kişiye göre değişen sürelerde ortaya çıkar. Henüz bakterinin
neden kaynaklandığı bilinmemektedir. Bu da hastalık hakkında ve ne zaman ortaya
çıktığı konusunda tam bilgi vermez. Cüzzam hastalığının insanları fiziksel
olarak olumsuz etkilemesi insanların onlardan kaçmasına sebep olmuştur. Cüzzam
hastaları, uzun yıllar boyunca tecrit edilmiş, insan yerine konulmamış ve
tamamen toplumdan soyutlanmıştır. Ömrünün büyük kısmını cüzzam hastalığı
araştırması ve cüzzam hastalarına ayıran Türkan Saylan, yalnızca bir Türk
hekimi değil, Cüzzam hastalarına
karşı oluşturulan önyargılarla toplumsal mücadele vermiş, saygın bir
kişiliktir. O aynı zamanda cüzzam hastalarını kucaklayan, onlara dokunan,
şefkat gösteren bir hekimdi. Türkan Saylan, bütün hastalıklarda olduğu gibi
cüzzam hastalığı konusunda yalnızca tıbbi tedavi ile değil aynı zamanda bu
insanların hayata kazandırılması, toplum içinde olmaları ve onlara yaşama
sevincinin kazandırılması gerektiği konusunda da mücadele etti. Cüzzam
hastalığı gibi sevimsiz bir hastalık, Türkan Saylan'ın sıcak yüzüyle
önyargılardan büyük oranda arınmıştır. 1976 yılında dermatoloji ihtisasını
tamamlayan Türkan Saylan yaklaşık olarak bütün ömrünü cüzzam hastalığı ile
savaşarak geçirdi. Cüzzamla savaş derneği kurarak bu vakfın kurucusu ve başkanı
oldu. Mücadelesi yalnızca Türkiye ile sınırlı kalmadı, uluslararası cüzzam
Derneği’nin kurulmasında da katkısı oldu. Hastaların topluma kazandırılması ve
tedavi edilmesi ile ilgili çok ciddi mücadele vermiştir.
Cüzzam hastalığının tedavisi
Cüzzam hastalığı
bulaşıcı enfeksiyon bir hastalık olmasına rağmen tedavi edilebilir bir
hastalıktır. Dünya genelinde cüzzam hastalığına yakalanıp tedavi edilen 16
milyondan fazla insan vardır. Cüzzam hastalığında tedavinin başarı oranı
cüzzamın türü ile yakından ilgilidir. Yoğun antibiyotik kombinasyonu adı
verilen, çoklu ve farklı antibiyotikler kullanılarak tedavi edilir. Cüzzam
hastalığı tedavisi, antibiyotiklerle bakterilerin direnci kırılarak
gerçekleştirilir. Antibiyotik tedavisiyle hastalığın enfeksiyon kısmı tedavi
edilirken, sinirlere verdiği hasar maalesef tedavi edilemez.
Not: Hastalık resimlerini özellikle eklemek istemedim, ancak google aramalara cüzzam yazıp aratırsanız hastalar üzerindeki korkunç değişimin resimlerine bakabilirsiniz.
İlginizi çekebilecek diğer sağlık yazıları: