Sürdürülebilirlik Nedir, Dünyamız İçin Neden Önemlidir?

 

Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilirlik kavramının önemini ortaya çıkaran en önemli gelişmelerden biri Sanayi Devrimi olmuştur. Sanayi Devrimi ile birlikte ortaya çıkan tüketim toplumları kaynakları hızlıca yok ettiklerinden ekolojik dengenin bozulmasına, çevre kirliliğine yol açmışlardır. Dünyanın geleceğini tehlikeye atan bu durum sürdürülebilir kalkınma kavramının da oluşması ile sonuçlanmıştır.

Bu durumda sürdürülebilir kalkınmanın açıklanması gerekir. Günümüz ihtiyaçlarının gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılama olanaklarından fedakârlık yapmaya gerek kalmadan temin edilmesi sürdürülebilir kalkınmayı tanımlar.

Sürdürülebilirlik Neden Gereklidir?

Sürdürülebilirlik neden gereklidir? Sorusu son yıllarda sıklıkla karşılaşılanlar arasında yer alır. Sanayi Devrimi’nin ardından hızla makineleşmeye geçilmesi toplumsal bazı değişimlerin yaşanmasına yol açmıştır. Avcı toplayıcı insan toplulukları belirli bir süre sonra yerleşik yaşama geçmiştir. Neolitik dönemden itibaren yerleşik yaşama geçen insanlık bu süreçte tarım toplumu olarak binlerce yıl yaşamıştır.

Su kenarlarına kurdukları köylerde tarımsal faaliyetlerini el kol gücüne dayalı olarak sürdürürken de ilkel bazı aletler kullanmışlardır. Tarım toplumları binlerce yıl varlık gösterirken dünyanın kaynaklarını günümüzdeki kadar hızlı bir şekilde tüketmemiştir. Bunda etkili olan en önemli sebep ise kırsal yaşam ve toprağa bağlı olarak şekillenen toplumsal yapılardır. Bununla birlikte Sanayi Devrimi Tarım Devrimi’nden sonra insanlık için ikinci bir dönüm noktasıdır. Sanayi Devrimi’nin yarattığı etki binlerce yıl süren tarım toplumlarının gelişimlerinin çok daha fazlasını birkaç yüzyıla sığdırmıştır.

Sanayi Devrimi’nin ardından ortaya çıkan makineleşme ile birlikte köylerden kentlere göç başlamış ve yeni bir toplumsal yapı ortaya çıkmıştır. Yeryüzü kaynaklarının daha yoğun olarak kullanıldığı bu yeni dönemde artan dünya nüfusu kaynakları kontrolsüzce tüketmeye başlamıştır.

Sürdürülebilir çevre anlayışında mevcut kaynakların sınırsız olmadığından hareket edilmesi önemsenmelidir. Üretimde kullanılan kaynakların ihtiyaçlara uygun olarak planlanması gerekirken aşırı tüketimden de kaçınılması zorunludur.

Sürdürülebilirlik Nedir? Hangi Alanlarda Geçerlidir?

Sürdürülebilirlik kavramı dünyanın geleceğini ilgilendirirken sürdürülebilirliğin çevresel boyutu incelendiğinde kara, su, hava ekosistemleri ve yaşayan-yaşamayan tüm sistemlerin bundan etkilendiği görülmektedir. Sosyal gelişimin yanı sıra insan haklarının korunması da sürdürülebilirlik kavramının kapsamı içinde yer alır.

Eğitim, sağlık, güvenlik, sosyal adaletin temini, ulaşım, insan hakları, çevre, ekonomik büyüme, sosyal gelişim sürdürülebilirlik kavramları ile yakın ilişik içinde olan tanımlamalar arasında yer alırken bir bütün olarak da değerlendirilmeleri gerekir. Sürdürülebilirlik yönetişim, dünya, refah ve insan olarak dört başlık altında ele alınabilir. Bunun yanı sıra sürdürülebilirliği ilgilendiren birçok alt başlıktan söz edilebilir.

Yönetişim sayesinde finansal ve toplumsal performans uyumlu hale getirilir. Dünyadan kasıt ise iş dünyasının yol açtığı etkiler, biyoçeşitlilikte oluşan kayıplar, hava, su ve toprakta oluşan kirlenmeler gibi pek çok konuyu içinde barındırır.

Toplumu oluşturan insan sermayesinin korunması ve geliştirilmesi için de insan kriteri sürdürülebilirlik kavramı kapsamında değerlendirilir. Bütün insanların refah içinde yaşaması ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmenin sağlanması sayesindedir. Bu gelişme sağlanırken de kaynakların doğru kullanılması gerekir.

Etkili ve verimli kullanılmayan kaynaklar hızla tükenir. Bu sebeple sürdürülebilirliğin sağlanmasında en temel problemlerden biri yeryüzü kaynaklarının yanlış kullanımı sırasında ortaya çıkmaktadır. İnsanların bilinçlendirilmesi, sürdürülebilirlik konusunda eğitilmesi ise ayrıca üzerinde durulması gerekenlerden biridir.

Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımlarında işletmelerin önemli sorumlulukları bulunur. İşletmelerin elinde bulunan ekonomik kaynakların ve teknolojinin çevresel sorunların çözümü üzerinde etkisi vardır.

Kurumsal sürdürülebilirlik olarak tanımlanan bu çalışma işletme faaliyetlerinin çevresel ve sosyal yaşama yönelik olumsuz etkilerinin olumlu ekonomik ve toplumsal etkilerle dengelenmesini hedefler. İşletmeler toplumların refah seviyesinin yükselmesi konusunda ellerinde önemli bir güç barındırır. Önemli bir aktör olmaları işletmeleri sürdürülebilirlik kavramı açısından da öne çıkarmaktadır.

İşletmelerin çevre kirliliği, atık maddeler, çalışan hakları gibi pek çok konuda sorunlara yol açma kapasitesinin olması da bir diğer özellikleri arasında yer alır. Kurumsal sürdürülebilirlik olarak ifade edilen kavram; işletmenin yanı sıra paydaşlarının da ihtiyaçlarının karşılanması ve işletmenin gelecekte ihtiyaç duyabileceği beşerî ve doğal kaynakların korunup geliştirilmesi için üretilen stratejiler ve faaliyetlerin benimsenmesidir.

Sürdürülebilirlik İlkeleri

Sürdürülebilirlik ilkeleri dikkate alındığında gelecek nesiller açısından da tedbirli bir yaklaşımın benimsenmesi kolaylaşır. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakabilmenin yolu bu kavramın doğru anlaşılmasından geçmektedir. Üretim ve tüketim süreçlerinde tüm canlıların haklarına saygı göstermeyi hedefleyen sürdürülebilirlik kavramı ile herkes için yaşanabilir bir dünyanın sağlanması mümkün olur.

Bireylere ve kurumlara çeşitli sorumluluklar yükleyen bu kavram aynı zamanda bilinçli bir vatandaş olmayı da gerekli kılar. Kurumlar ve işletmeler açısından da birçok sorumluluğun yerine getirilmesi gerekirken herkesin üzerine düşenleri layığı ile yapması dünyayı daha yaşanabilir bir hale getirir.

Sürdürülebilirlik ilkelerinden bazıları şunlardır:

·         İhtiyaçlar kadar satın alma yapılması ve tüketilmesi sürdürülebilirlik ilkelerinden biridir,

·         Diğer canlıların ihtiyaçları düşünülerek hareket edilmesi gerekir,

·         Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek ve enerji kaynaklarını dikkatli kullanmak da sürdürülebilirlik ilkelerindendir,

·         Geri dönüştürülebilen ürünlerin tercih edilmesi sürdürülebilirlik açısından gereklidir,

·         Atık üretiminin ortadan kaldırılması ya da atıkların geri dönüştürülmesi de sürdürülebilirliğin önemli bir ilkesidir.

·         Kaynakların sınırlı olduğunun bilinmesi ve kaynak kullanımının sonuçlarının akıllıca değerlendirilmesi gerekir,

Sürdürülebilirliğin Amacı

Sürdürülebilirliğin amacı insanlığın ve dünyanın geleceğini korumak üzere biçimlenir. Bu hedeflere odaklanırken de birtakım kriterlerin sağlanması gerekir. Öncelikli olarak sürdürülebilirliğin sağlanması için koşulların yerine getirilmesi önemlidir.

·         Yoksulluğa son verilmesi,

·         Açlığın bitirilmesi,

·         Yaşam standartlarının iyileştirilmesi,

·         Sağlıklı ve kaliteli bir hayat düzeni sağlanması,

·         Eğitimin nitelikli hale getirilmesi,

·         Toplumsal cinsiyet eşitliği temini,

·         Temiz suya erişim kolaylığı,

·         Temiz enerji kaynaklarına erişim sağlanması,

·         İnsana faydalı ve yakışır nitelikte ekonomik büyümenin temin edilmesi,

·         Eşitsizliklerin ortadan kaldırılması,

·         İklim eylemleri,

·         Adalet ve barışın temini,

·         Sudaki canlıların yaşamı,

·         Karadaki canlıların yaşamı,

·         Havadaki canlıların yaşamı

Sürdürülebilirlik Çözümleri

Sürdürülebilirlik çözümleri insanların daha iyi bir dünyada yaşayabilmesi için gereklidir. Bunun yanı sıra gelecek nesiller açısından da dünyanın buna ihtiyacı vardır. İklimsel değişimler, çevresel faktörler, kuraklık etkileri, azalan kaynaklar, açlık, susuzluk, eşitsizlik gibi olumsuzluklar dünya genelinde herkesi ilgilendiren önemli bir problemdir.

Bu sorunların çözümlenebilmesi içinse yapılması gerekenlerden biri sürdürülebilir kalkınmanın teşvik edilmesidir. Bunun için dünya genelinde çalışmalar yapılırken küresel ölçekte sorunlara çözüm üretilmeye çalışılmaktadır. Bireysel olarak, kurumsal olarak ya da işletmeler özelinde herkesin bu konuda birlikte hareket etme zorunluluğu bulunur.

Bu noktada ise işletmelerin sürdürülebilirliğe katkılarının ele alınması önemsenmelidir İşletmelerin sahip oldukları özellikler ve toplumsal yapı içindeki rolleri önemli bir aktör olarak onları öne çıkarmaktadır. İnsanların yoğun olarak kentsel alanlarda yaşamaları şehirlerin sürdürülebilirliği konusunu gündeme getirirken bu alanda da çalışmalar yapılması zorunlu hale gelir.

Plastik üretiminin durdurulması, dönüştürülebilir malzemelere yönelinmesi, açlık ve susuzluk için çözümlerin üretilmesi, kaynakların etkin ve verimli kullanılması, israfın önlenmesi de sürdürülebilirlik üzerinde etkili olan konu başlıklarından yalnızca birkaçıdır.

Kentlerde yeşil alanlara daha fazla yer verilmesi hava kalitesinin yanı sıra yeraltı su kaynakları açısından da gereklidir. Çevre dostu yaklaşımların ve yöntemlerin benimsenmesi sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi açısından da oldukça önemli bir konu olurken herkesin bu konuda üzerine düşeni yapması da gerekmektedir. Bu nedenle insanların bilinçlendirilmesi ve eğitim süreçlerinde bu konuya yeterli miktarda zaman ayrılması gerekir.

 Bu konular da ilginizi çekebilir:

Varoluş Korkusu Nedir? Çareleri Nelerdir?

Bahar Yorgunluğuna Karşı 7 Tavsiye