Montessori eğitim yöntemi nedir?
Montessori eğitim yöntemi nedir? Montessori, öğrencilerin kendi öğrenme yolculuklarını
keşfetmelerine, öğrenmelerine ve keşfetmelerine izin veren bir öğrenme
yaklaşımıdır. Maria Montessori tarafından geliştirilmiş olan bu yaklaşım,
çocukların doğal merak ve öğrenme isteklerine dayanmaktadır.
Montessori yaklaşımında, öğrenciler kendi hızlarında
öğrenirler ve öğrenme sürecinde aktif bir rol oynarlar. Sınıflar, öğrencilerin
ilgi alanlarına ve öğrenme ihtiyaçlarına göre düzenlenir ve öğrenciler çeşitli
materyaller kullanarak kendi öğrenme deneyimlerini yönlendirirler.
Montessori yaklaşımının temel felsefesi, çocukların kendi öğrenme süreçlerini yönetebilecekleri ve özgürce keşfedebilecekleri bir ortam sağlamaktır. Bu yaklaşım, çocukların özgüvenini ve öz-yeterliliklerini arttırarak, hayatları boyunca sürecek bir öğrenme yolculuğuna hazırlamayı amaçlar.
Montessori sınırlar belirleme tekniği
Montessori
yaklaşımı, sınırların belirlenmesi konusunda çocukların özgürlüklerine saygı
gösterirken, aynı zamanda sınırları belirlemek için belirli teknikler kullanır.
Bu teknikler şunları içerebilir:
Kurallar ve
Beklentiler: Montessori sınıflarında, öğrencilere belirli kurallar ve
beklentiler belirtilir. Bu kurallar, öğrencilerin güvenliği ve sınıfın düzeni
için önemlidir. Öğrencilere açıklanan kurallar ve beklentiler, sınıfta
yapılacak aktivitelere de bağlı olabilir.
Sınıf
Toplantıları: Montessori sınıflarında, öğrenciler ve öğretmenler düzenli olarak
sınıf toplantıları yaparlar. Bu toplantılar, öğrencilerin görüşlerini,
önerilerini ve problemlerini paylaşmalarına olanak tanır. Sınıf toplantıları,
sınıf kurallarının ve sınıf ortamının belirlenmesi için de kullanılabilir.
İşaretler
ve İşaret Sistemleri: Montessori sınıflarında, öğretmenler belirli işaretler
veya semboller kullanarak öğrencilerin dikkatini çekebilirler. Örneğin,
öğretmenler, sessizliği sağlamak için parmaklarını dudaklarına götürebilirler
veya öğrencilerin birbirlerine yardım etmeleri gerektiğinde bir işaret
yapabilirler.
Çalışma
Alanlarının Düzenlenmesi: Montessori sınıflarında, öğrencilerin çalışma
alanları belirli bir düzen içinde düzenlenir. Bu düzen, öğrencilerin
dikkatlerini dağıtacak faktörleri ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Ayrıca,
öğrencilerin materyalleri doğru bir şekilde kullanmalarına yardımcı olmak için
materyallerin belirli bir yerde saklanması sağlanır.
Bu teknikler, Montessori sınıflarında sınırların belirlenmesine yardımcı olurken, çocukların özgürlüklerine ve kendi öğrenme süreçlerine saygı duyulmasını da sağlar.
Montessori eğitiminde yardımcı malzemeler
Montessori
eğitiminde kullanılan yardımcı malzemeler, çocukların farklı konuları
öğrenmelerine yardımcı olan özel tasarlanmış materyallerdir. Bu malzemeler,
çocukların öğrenme sürecini kolaylaştırmak ve öğrenmeyi daha keyifli hale
getirmek için hazırlanmıştır.
İşte
Montessori eğitiminde kullanılan bazı yardımcı malzemeler:
Kendi
kendine düzeltme materyalleri: Bu materyaller, çocukların kendi hatalarını fark
etmelerine ve düzeltmelerine yardımcı olur. Örneğin, matematik
materyallerindeki küpler, çocukların farklı boyut ve renkteki küpleri
eşleştirmelerine ve doğru sıralamayı yapmalarına olanak tanır.
Duyusal
materyaller: Bu materyaller, çocukların dokunarak, hissederek ve keşfederek
öğrenmelerine yardımcı olur. Örneğin, matematik materyallerindeki sayı çubukları,
çocukların sayıları hissederek öğrenmelerine yardımcı olur.
Görsel
materyaller: Bu materyaller, çocukların görsel algılarını kullanarak
öğrenmelerine yardımcı olur. Örneğin, harfler ve sayılar gibi materyaller,
çocukların görsel hafızalarını geliştirmelerine yardımcı olur.
Doğa
materyalleri: Bu materyaller, çocukların doğayı keşfetmelerine ve onunla
etkileşimde bulunmalarına olanak tanır. Örneğin, bitkiler, böcekler ve
hayvanlar gibi materyaller, çocukların doğa ile ilgili konularda farkındalıklarını
arttırır.
Sanatsal
materyaller: Bu materyaller, çocukların yaratıcılıklarını ve sanatsal
becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Örneğin, renkli kağıtlar, boya ve
fırçalar gibi malzemeler, çocukların sanatsal yeteneklerini keşfetmelerine
olanak tanır.
Montessori
eğitiminde kullanılan yardımcı materyaller, çocukların farklı konularda
öğrenmelerine yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmıştır. Bu materyaller,
çocukların öğrenme sürecini kolaylaştırarak, öğrenmeyi daha keyifli hale
getirir ve onların keşfetme isteklerini arttırır.
Montessori eğitimine uygun oyuncak seçimi
Montessori
eğitiminde, oyuncaklar çocukların öğrenme sürecini desteklemek ve onların doğal
meraklarını keşfetmelerine yardımcı olmak için önemli bir rol oynar. Montessori
oyuncakları, çocukların kendi kendine öğrenmelerine olanak tanıyan, sade ve
doğal malzemelerden yapılmıştır. Burada Montessori eğitimine uygun oyuncak
seçimi için bazı ipuçları:
Basit ve
doğal malzemeler kullanın: Montessori eğitimi, sade ve doğal malzemelerin
kullanımını teşvik eder. Bu nedenle, oyuncaklar da mümkün olduğunca basit ve
doğal malzemelerden yapılmış olmalıdır. Örneğin, ahşap bloklar, kumluğu, çamur,
taşlar, bez bebekler gibi malzemeler, Montessori eğitimine uygun oyuncaklar
arasında yer alır.
İşlevsel ve
çok yönlü oyuncaklar seçin: Montessori oyuncakları, çocukların kendi kendine
öğrenmelerine olanak tanıyan, çok yönlü ve işlevsel olmalıdır. Örneğin, ahşap
bloklar, çocukların inşa etmelerine, tasarlamalarına ve yaratıcılıklarını
kullanmalarına olanak tanır.
Oyuncakları
birden fazla amaç için kullanın: Montessori eğitiminde, oyuncakların birden
fazla amaç için kullanılması teşvik edilir. Örneğin, bloklar sadece bir
oyuncağı değil, aynı zamanda sayıları, şekilleri ve boyutları öğrenmek için
kullanılabilir.
Teknolojiden
kaçının: Montessori eğitiminde teknolojik oyuncaklar kullanılmaz. Bu nedenle,
tablet, akıllı telefon veya elektronik oyuncaklar yerine, doğal malzemelerden
yapılmış, sade ve işlevsel oyuncaklar tercih edilir.
Çocukların
yaşına uygun oyuncaklar seçin: Montessori oyuncaklarının seçimi, çocuğun yaşına
uygun olmalıdır. Çünkü her yaş grubu için farklı özelliklere sahip oyuncaklar
vardır. Örneğin, bebekler için bez bebekler, küpler ve halkalar, okul öncesi
çocuklar için bloklar, harfler ve sayılar, ilkokul çocukları için bilim setleri
ve matematik materyalleri gibi oyuncaklar Montessori eğitimine uygun olarak
seçilebilir.
Montessori oyuncaklarında hangi malzemeler tercih edilir
Montessori
oyuncakları, sade, doğal ve işlevsel malzemelerden yapılmıştır. Bu oyuncaklar,
çocukların kendi kendine öğrenmelerine olanak tanıyan, merak uyandıran ve
yaratıcılığı destekleyen oyuncaklar olmalıdır. İşte Montessori eğitiminde
tercih edilen oyuncak malzemelerinden bazıları:
Ahşap
bloklar: Ahşap bloklar, çocukların inşa etmelerine, tasarlamalarına ve
yaratıcılıklarını kullanmalarına olanak tanır.
Kumluk:
Kumluk, çocukların dokunsal duyularını geliştirmelerine ve hayal güçlerini
kullanmalarına olanak tanır.
Bez
bebekler: Bez bebekler, çocukların duygusal gelişimine katkıda bulunur ve
empati kurmalarına yardımcı olur.
Doğal
malzemeler: Doğal malzemeler, çocukların doğayla ilişkilerini geliştirmelerine
ve keşfetmelerine olanak tanır. Örneğin, taşlar, kabuklar, çiçekler, dallar
gibi malzemeler Montessori oyuncakları arasında yer alır.
Harfler ve
sayılar: Harfler ve sayılar, çocukların okuma, yazma ve matematik becerilerini
geliştirmelerine yardımcı olur.
Bilim
setleri: Bilim setleri, çocukların doğa ve bilim konularını keşfetmelerine
olanak tanır.
Halkalar,
küpler ve diğer şekiller: Halkalar, küpler ve diğer şekiller, çocukların el-göz
koordinasyonlarını geliştirir ve şekiller, boyutlar ve renkler hakkında bilgi
sahibi olmalarını sağlar.
Mutfak
setleri: Mutfak setleri, çocukların temel mutfak becerilerini öğrenmelerine ve
yemek yapmaya olan ilgilerini artırmalarına yardımcı olur.
Montessori oyuncaklarında kullanılan malzemeler, çocukların
kendi kendine öğrenmelerine olanak tanıyan, doğal, sade ve işlevsel olmalıdır.
Bu oyuncaklar, çocukların hayal güçlerini kullanmalarına, yaratıcılıklarını
geliştirmelerine ve merak uyandırmalarına yardımcı olur.
Evde çocuğuma Montessori eğitimi uygulayabilir miyim?
Evet, evde çocuğunuza Montessori eğitimi uygulayabilirsiniz.
Montessori eğitimi, bir öğretmen ya da özel bir okul olmadan da uygulanabilir.
Ancak, Montessori eğitimi, sadece birkaç oyuncak satın almakla ya da birkaç
teknik uygulamakla sınırlı değildir. Montessori eğitimi, bir yaşam tarzıdır ve
belirli prensipleri içerir. Bu prensipleri evde uygulamak, çocuğunuzun doğal
bir şekilde öğrenmesine ve gelişmesine yardımcı olabilir.
Öncelikle, evde Montessori eğitimi uygulamak için çocuğunuzun
evde kendi kendine keşfetmesine ve öğrenmesine olanak tanıyacak bir ortam
oluşturmanız gerekir. Örneğin, çocuğunuzun rahatça oynayabileceği bir alan ve
çocuğunuzun oyuncaklarına kolayca erişebileceği bir raf sistemi
sağlayabilirsiniz.
Montessori eğitimi, çocuğunuzun yaşına ve ilgi alanına göre
farklılık gösteren aktiviteler ve oyuncaklar içerir. Bu oyuncaklar, genellikle
doğal malzemelerden yapılmış ve gerçek hayattaki nesnelere benzeyen
oyuncaklardan oluşur. Örneğin, ahşap bloklar, oyuncak hayvanlar, doğal
malzemeler, kumluğu, çiçekler ve bitkiler, harfler ve sayılar gibi oyuncaklar
evde kullanılabilir.
Montessori eğitimi aynı zamanda çocuğunuzun günlük yaşam
becerilerini geliştirmesine de odaklanır. Çocuğunuza günlük yaşam becerileri
öğretmek için basit işleri onunla birlikte yapabilirsiniz. Örneğin, yemek
yapmak, evi temizlemek, giyinip çıkmak gibi işleri onunla birlikte
yapabilirsiniz. Bu, çocuğunuzun özgüvenini artıracak ve günlük yaşamda kendi
kendine başarılı olmasına yardımcı olacaktır.
Son olarak, Montessori eğitiminde önemli olan bir diğer
nokta, çocuğunuzun ilgisine ve keşfetmesine fırsat vermek. Bu nedenle,
çocuğunuzun ilgi alanlarını takip edin ve onun ilgisini çekecek etkinlikler ve
oyuncaklar sunun.
Tüm bu prensipleri uygulayarak, evde Montessori eğitimi uygulayabilir ve çocuğunuzun doğal bir şekilde öğrenmesine ve gelişmesine yardımcı olabilirsiniz.
Dipnot: Makale için Land Steiermark Kinderbetreuerin und Tagesmutter eğitimindeki ders notlarımdan faydalanılmıştır.
Bu konuda daha fazla bilgi edinmek isterseniz, Maria Montessori'nin Türkçe'ye çevrilmiş çok sayıda kitabı var. kitapyurdu.com'da bulduğum birkaç kitabı sizlere tavsiye etmek istiyorum.
Benimkiler küçükken bu kadar yaygın değil di ama şimdi bu eğitime özel ana okulları bile var.
YanıtlaSilEvet çok yaygınlaştı. Burada çok pahalı herhalde Türkiye'de de farklı değildir.
Silmontessori eğitimini uyguluyorum çocuğuma. Ve sadece okul öncesi ile sınırlamak çok yanlış. Liselerde böyle olabilse. Türkiye de bu eğitim anca anlaşıldı. Ama ebeveynlerin vakti varsa bunu çocukları ile yaşama dair her şeyi keyifli bir oyuna çevirmeleri. Oyunlarla öğrenilen sorumluluklar veya değerler çocukta sağlıklı bir güven oluşturur. Yapabildiğini gördükçe güven duyar, keyif alır. Merakı öğrenme isteği artar.
YanıtlaSilMontessori artık normal yuvalarda da kabul gören bir yöntem. Çocuklarım küçükken ben de uyguladım. İleri yaşlara kadar etkisi oluyor.
Sil