Tiroit vücut için gerekli ve son derece önemli hormonlar sağlayan bir bezdir. Tiroit bezinin az veya çok çalışması birtakım sorunlara sebep olur. Fazla çalışması ne kadar sorun yaratırsa az çalışması da aynı şekilde bir takım sorunlara sebep olur. Tiroit bezi aynı zamanda vücudun metabolik hızında da olumsuz değişiklikler yapar yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Tiroit hastalıkları endokrinoloji bilim dalı alanına girer ve metabolik hastalıkları içerir.
Hipertiroidi Nedir?
Tıpta Hipertiroidi denilen hastalık Tiroit bezinin fazla çalışmasıdır. Tiroit bezinin fazla çalışması durumunda TSH salgısı artar. Kadın ve erkeklerde görülme oranı birbirinden farklılık gösterse de genel olarak kadın ve erkeklerde de sık görülen hastalıklardan biridir. Kan testi ile teşhis edilir. TSH, T3 ve T4 değerlerine bakılarak Hipertiroidi teşhisi konulabilir. Tiroit bezleri boynun arka kısmında bulunur ve salgıladığı hormon vücudun metabolik sistemini etkiler. Buna bağlı olarak da son derece önemli işlevsel özelliğe sahiptir. Tiroit bezinin yalnızca fazla çalışması değil aynı zamanda büyümesi de hormonlar üzerinde olumsuz etki yaratır. Bu durum ayrıca Tiroit hormonunun aşırı salgılanmasına da neden olur. Dolayısıyla bu da vücudun dengesini bozar ve sağlık sorunlarına sebep olur. Hipertiroit vücudun aşırı tiroit hormonu salgılamasıdır ve bu da kişinin daha hiperaktif olmasına ve kilo kaybına sebep olur. Bunun yanı sıra kilo kaybı ile birlikte vücutta taşikardi ve aşırı terlemeler görülür. Tiroit tedavisinde tiroit hormonunun aşırı salgılanmasını baskılayan ilaçlar kullanılır.
Hipertiroidi Nedenleri Nelerdir Ve Hangi Hastalıklar Hipertiroidi İçin Risk Faktörü Oluşturur?
Hipertiroidi oluşturan sebeplerin başında ve en önemlisi Graves hastalığıdır. Graves hastalığı Hipertiroit oluşmasına sebep olur. Bunun yanı sıra tiroit bezinin normal değerin üzerinde iltihaplanması ise, tiroit kanserine işaret eder. Ayrıca kişinin beslenme alışkanlığında oluşan aşırı iyot ve tiroit hormonu alınması da Hipertiroit hastalığına sebep olur. Bunun yanı sıra Hipertiroit oluşmasına sebep olan genetik faktörler de vardır. Graves hastalığının en önemli belirtileri gözlerin öne doğru fırlamasıdır. Hipertiroidi olan hastaların yüzde sekseninde Graves hastalığı vardır. Bunun dışında boyun kısmında tiroit yumruları oluşur.
Graves Hastalığı Nedir?
Graves hastalığı Otoimmün hastalıklardan biridir, yani bağışıklık sistemi hastalığıdır. Tiroit bezinin aşırı hormon salgılaması ile metabolizma hızlanır ve hızlı çalışmaya başlar. Buna bağlı olarak kalp çarpıntısı, yüksek nabız ve hastada aşırı kilo kaybı başlar. En önemli belirtilerinden biri de gözlerin dışarı doğru çıkık durmasıdır. Ancak tedavisi vardır ve tiroit hormonunu baskılayan ilaçlar kullanarak kontrol altına alınır. Gerekli görüldüğünde cerrahi müdahale veya radyoaktif iyot ile tedavi edilebilir.
Hipertiroit Hastalığı Hangi Hastalıklara Sebep Olur?
Hipertiroidin en önemli sebep olduğu durum hastadaki aşırı kilo kaybıdır. Buna bağlı olarak ritim bozukluğu, kalp yetmezliği, kanda lökosit değeri yüksekliği ve buna bağlı olarak da tiroit krizi gelişerek ani ölümler ile karşı karşıya kalınabilir. Hipertiroit kontrol altına alınmadığı durumlarda aşırı osteoporoz riski yani kemik erimesine de sebep olur.
Hipertiroit Teşhisi Nasıl Konur?
Hipertiroit teşhisi için öncelikle kanda TSH değerine bakılır. T3 ve T4 olarak bilinen TSH düzeyinin düşük çıkması durumunda hastada Hipertiroit hastalığı olduğu söylenebilir. Ayrıca daha sağlıklı bir teşhis konulabilmesi için doktor sintigrafi çekerek Hipertiroidi daha net ve somut olarak değerlendirebilir. Tiroit sintigrafisinde aynı zamanda nodül olup olmadığına da bakılır. Varsa nodüllerin kontrol edilmesi de sağlanmış olur. Tiroit sintigrafisinde az miktarda radyoaktif iyot hastaya verilerek çekim yapılır. Bunun yanı sıra elektrokardiyografi ve göz muayenesi de yapılarak Hipertiroit teşhisi netleştirilir.
Hipertiroit Tedavisi
Hipertiroidi tedavisinde kullanılan ilaçlar yüksek üretilen tiroit hormonlarını baskılamak için kullanılır. Tiroit baskılayıcı ilaçların yanı sıra doktorun tedavi şemasına göre farklı semtomatik tedavi de uygulanabilir. Semtomatik tedavi, tiroit hastalığında antienflamatuar ve Beta Bloker adı verilen ilaçlarla sağlanır. Hipertiroidi kısa süreli değilse, kalıcı olduğuna karar verildiğinde ardından Graves hastalığı gelişebilir. Graves hastalığını önceden kontrol altına almak için ise doktor hastayı kontrollü olarak tiroit tedavisine yani guatr tedavisine alır. Hastanın tiroit tedavisine titizlikle uyması, ilacını düzenli olarak kullanması ve doktor kontrollerini mutlaka düzenli olarak yerine getirmesi gerekir. İlaç tedavisine başlanan ilk 6 ve 8 hafta sonra hormonlardaki değişiklik tetkik edilerek gözlenir. Bu tedavi ve kontroller daha sonra bir buçuk iki ayda bir yapılır. Daha sonra ise 9 ay ve 1 yıla kadar uzatılabilir. İlaçların mutlaka doktor kontrolünde kullanılması ve bırakılması da mutlaka doktor kontrolünde olmasına özen gösterilmesi gerekir. Halk arasında yaygın olarak kullanılan atom tedavisi adı verilen iyot tedavisi ise tiroit hormonunun yani tiroit bezinin fazla çalışması durumunda, tiroit kanseri riskini ortadan kaldırmak için yapılan operasyondan sonra uygulanır. Radyoaktif iyot maddesi oral yolla alınır. Mide ve bağırsak yoluyla emilerek tiroit hormonları tarafından tutulur. Alınan iyot, tiroit bezinin büyümesini engeller. Dolayısıyla tiroit bezi fazla çalışmaz ve normal düzeyine geriler. Hastanın radyoaktif iyot kullanması durumunda doktorun önerisine bağlı olarak hastayı eve gönderebilir veya hastanede bir gün kalması istenebilir.
Hipertiroit Hastalarının Beslenmesi Nasıl Olmalıdır?
Bu noktada sigaranın insan vücuduna olan zararı Hipertiroidi hastalarında da daha fazla öne çıkmaktadır. Hipertiroit hastalarının mutlaka iyot almadan beslenmeleri ve asla sigara içmemeleri gerekir. Mutlaka ilaç desteği alan Hipertiroidi hastaları, tiroit hormonu normal düzeye çekildiğinde ve normal olarak çalışmaya başladığında kilo alma gerçekleşir. Bunun içinde özellikle kilo almaya sebep olan karbonhidrat ve şeker ağırlıklı gıdalardan uzak durmaları gerekir. Ayrıca Hipertiroit hastalığı kişinin İmmün sistemini etkilediği için mutlaka düzenli ve sağlıklı bir beslenme programlarının olması gerekir. Hipertiroit hastalarının doğal beslenme alışkanlıklarında sıklıkla tüketmeleri gereken en önemli gıdalar ise;
- Sarımsak
- Mantar
- Brokoli
- Özellikle probiyotik açısından zengin yoğurt
- Omega 3 tüketimi, bunun için ise haftada en az 2 kez balık tüketmeleri gerekir
Kahve çay sigara ve asitli yiyecekler Hipertiroit hastaları için son derece zararlı yiyeceklerdir
Hamilelik Döneminde Hipertiroit Kontrolü
Hipertiroidi olan anne adaylarının mutlaka hamilelik döneminde tiroit hormonlarının takip edilmesi gerekir. Bunun için uzman doktor kontrolünü yaptırmaları gerekir. Ciddi anlamda Hipertiroit teşhisi konan ve nodülü bulunan hamile hastalarda ise hamile kalmadan önce biyopsi yapılması doktor tarafından uygun görülebilir. Bunun en önemli sebeplerinden biri hamilelik döneminde tiroit nodüllerinin büyüme riskidir. Dolayısıyla anne adaylarının düzenli olarak Hipertiroit kontrolü altında bulunması, bebeğin olumsuz etkilenmemesi açısından son derece önemlidir. Ayrıca Hipertiroidi bulunan hamile kadınların bebeği düşürme riski de bulunduğundan hamilelik döneminde Hipertiroit kontrolü son derece önem taşır. Bunun yanı sıra hamilelik döneminde hastada Graves hastalığına bağlı olarak Hipertiroit gelişebilir. Bu nedenle hamilelik döneminde oluşan Hipertiroit bebeğin tiroit bezini de olumsuz etkileyeceğinden ve hızlı çalışmasına sebep olacağından anne adaylarının mutlaka hamilelik döneminde endokrinoloji uzman doktor kontrolünde hamilelik sürecini geçirmesi gerekir. Hamilelik döneminde mutlaka cerrahi operasyon yapılması gerekiyorsa, bunun için uygun zaman gebeliğin 20. haftasından sonra yapılabilmesidir.
- Önemli uyarı: Makaledeki bilgiler sadece bilgi verme amaçlı olup doktor tedavisi yerine geçmemektedir. Hastalığa yakalandığınıza dair şüpheleriniz varsa mutlaka doktorunuza danışınız.
Bu konular da ilginizi çekebilir:
Haşimoto Hastalığı Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nasıldır?
Panik Atak ve Depresyonun Haşimoto Tiroit İle İlişkisi
Haşimoto Değerlerimi Normale Düşürmek İçin Yaptıklarım
amaniin kimse olmasıın :)
YanıtlaSil